امام حسن مجتبی(ع) و کار فرهنگی
امام حسن مجتبی(ع) و کار فرهنگی
درباره برنامه های فرهنگی حضرت امام حسن(ع) نیز چنین است. تا زمانی که ایشان مردم را مدافع خلافت خود دیدند ، در راه حفظ آن مجاهده کردند ؛ اما وقتی خلاف آن را تشخیص دادند ، با شرایطی تن به مصالحه با معاویه دادند و در بستری آرام ، ولی با جدیت ادامه کار های فرهنگی و ارشادی را در بین توده های مردم پی گرفتند.
این امام مظلوم هنگامی که در برابر برخی مومنان تندرو و فرهنگ ستیز قرار می گرفتند که او را « مذل المومنین» !! می خواندند، فرمودند:
« خیر، چنین نیست، من نه تنها مذل المومنین نیستم که معزالمومنین ام . من با این حرکت موجب عزت و قدرت مومنان گشتم .»
و بعد در آشکار سازی این موضع می فرمود:
« همان گونه که خضر پیامبر
در آن سفر دریایی، کشتی مسافربری را سوراخ کرد تا از دستبرد غارتگران مصون
ماندو برای صاحب اصلی اش باقی بماند، من هم چنین کردم تا بمانیم.»
(تحف العقول، بخش سخنان امام صادق(ع) ، گفت وگوی می با مومن طاق)
در چنین فضایی که به دلیل کج روی نسل اول و ناآشنایی و کج اندیشی نسل دوم:
اولا ، مقیاس اندازه گیری حق و عدل، نظام حاکم است؛
ثانیا، نظام حاکم، موجودیتی نسبتا قابل قبول نزد مردم دارد؛
و ثالثا، مردم در برابر وضع موجود، تمکین می کنند و تسلیم هستند و صدای مخالف را حتی برای اصلاح برنمی تابند، هرگونه حرکتی پیش از توجیه و بسترسازی اجتماعی ، فضای دودآلود و مه گرفته موجود را تیره و تار کرده و در نتیجه، واپس زدگی آورده و در حکم انتحار شخصیت و حرکت خواهد بود. چرا که مردم نقطه اختلاف را ندانسته و بر این اساس نه تنها داوری راست و درستی نداشته و نخواهند داشت، بل که اگر احیانا به داوری ، ارزیابی و ارزش گذاری برخیزند، جانب وضع موجود و نظام حاکم را گرفته و موضع مخالف را بر نتافته ، تنها گذارده و منزوی می سازند.
بدیهی است که در چنین هنگامه ای ، توجیه جامعه ، اثبات حق و انکار وضع موجود، نیازمند زمان دهی و فرصت بخشی به مردم و توده هاست.
در چنین زمانه و زمینه ای شایسته و بایسته آن است که با اتخاذ استراتژی تنش زدایی ، آرام بخشی و فرصت دهی ، میدان و مدار تفکر مردم را باز و آزاد گذاشته تا اندیشه کنند، پدیده های سیاسی – تاریخی را ارزیابی کنند و راز سر به مهر قصه های پر غصه را به دست آورند، نقطه اختلاف را پیدا کنند و در نهایت، راست و درست داوری نمایند.
بنا به نوشته استاد مطهری:
« امام حسن بر همین اساس تصمیم به صلح گرفت و گویی به مردم می گفت: بسیار خوب! اینک که شما رفتار حکومتی معاویه را پسندیده و مناسب می دانید، ما این آدم بد را آوردیم که کارها را خوب انجام دهد، حال ببینید آن طور که شما انتظار دارید، انجام خواهد داد؟» (سیره ائمه اطهار،صص107و 108)
helen