ما به کدام محتاج تریم؟! اخلاق نکو یا مساحت گردو؟!
ما به کدام محتاج تریم؟!
اخلاق نکو یا مساحت گردو؟!
#شفیعی_مطهر
ابو علی بن سینا هنوز به سن بیست سال نرسیده بود که علوم زمان خود را فرا گرفت و در علوم الهی و طبیعی و ریاضی و دینی زمان خود سر آمد عصر شد.
روزی به مجلس درس ابو علی بن مسکویه، دانشمند معروف آن زمان، حاضر شد. با کمال غرور گردویی را به جلو ابن مسکویه افکند و گفت:
«مساحت این را تعیین کن.»
ابن مسکویه جزوه هایی از یک کتاب که در علم اخلاق و تربیت نوشته بود (کتاب طهارة الاعراق) به جلو ابن سینا گذاشت و گفت:
«تو نخست اخلاق خود را اصلاح کن تا من ساحت سطح گردو را تعیین کنم. تو به اصلاح اخلاق خود محتاج تری از من به تعیین مساحت سطح این گردو.»
بو علی از این گفتار شرمسار شد و این جمله راهنمای اخلاقی او در همه عمر قرار گرفت.
( تاریخ علوم عقلی در اسلام، صفحه 211.)
اکنون در آستانۀ ماه مبارک رمضان،ماه خودسازی و تنزیه اخلاق هستیم. بهترین و برترین فایدۀ همۀ عبادات از جمله نماز و روزه،تخلُّق به اخلاق الهی و انسانی است.
بسیاری از ما در پویش راه روشنگری و دانشوری بیش از آنچه نیازمند دانایی بیشتر و محفوظات افزون تر باشیم ،به اخلاق انسانی و رموز خودسازی نیازمندیم.
به منظور خودشناسی بیشتر و یافتن میزان نیاز خود به خودسازی سوالات زیر را طرح و خدمتتان عرضه می دارم.
هر فرد می تواند خود به تنهایی و صادقانه به آن پاسخ دهد و میزان نیاز خود را به خودسازی دریابد!
سوالات تست خودشناسی
1- آیا مواردی را به یاد دارید که کسی از شما انتقاد تندی بکند و شما با روی خوش و آرامش با او برخورد کنید و نقدش را بپذیرید؟
در خاطرات خود چه تجاربی از موارد پذیرش نقد و انتقاد دیگران دارید؟
2 - از برخورد بی ادبانه و توهین آمیز افراد نادان چه تجاربی دارید؟
آیا مواردی هست که تندی و بی ادبی او را با نرمی و خوش رویی جواب دهید؟
3 - وقتی در جمعی دربارۀ موضوعی بحث می شود که شما در آن تخصّصی و مطالعاتی ندارید،اگر نظر شما را بخواهند،چه پاسخی می دهید؟
آیا شجاعانه می گویید من دربارۀ آن مطالعه و تخصّصی ندارم؟
4 - در یک بحث چالش برانگیز وقتی احساس کردید طرف مقابل نه قصد فهم مطلب، که نیّت بر کرسی نشاندن حرف خود را دارد،آیا مواردی را به یاد دارید که فقط به خاطر پرهیز از مجادله بحث را قطع کنید ،گر چه به سرخوشی مغرورانه طرف بینجامد؟
5 - اگر در گرماگرم بحث و مناظره با کسی در یک لحظه احساس کنید که حق با اوست، آیا مواردی را سراغ دارید که فوراً به اشتباه خود اعتراف کرده و نظر طرف مقابل را پذیرفته باشید؟
6 - آیا تا کنون به خاطر اشتباه یا اشتباهات خود از کسی عذرخواهی کرده اید؟
7 - با توجّه به این که هر انسانی در مسیر رشد فکری و عقیدتی است، آیا مواردی را به یاد دارید که از اعتقادات و باورها و رفتارهای ساده اندیشانۀ گذشته خود ضمن اعتراف به اشتباهات خود، از دیگران پوزش بخواهید؟
8 - ایا مطمئن هستید که در نقد و ارزیابی دیگران می توانید منافع و نظریّات شخصی خود را دخالت ندهید؟
9 - اگر در محفلی شما را به خاطر کار نکرده ای بستایند، خوشحال می شوید و رضایتمندانه سکوت می کنید؟ یا ضمن تکذیب آن با صدای بلند عامل ان کار نیک را معرّفی می کنید؟
10- آیا مواردی را به خاطر دارید که دشمن خود را به خاطر داشتن کمالاتی شایسته در حضور یا در غیاب بستایید؟
11- اگر بدانید که دوستتان از انتقاد سازنده هم ناراحت می شود، آیا باز هم از او انتقاد می کنید؟ یا برای خوشایند او فقط بر درشت نمایی نقاط قوّتش تاکید می ورزید؟
12 - اگر اکنون با دلایل عقلی و نقلی به شما اثبات شود که برخی از عقاید شما باطل و غلط است،آیا شجاعت پذیرش واقعیّت های تلخ را دارید؟
13 - آیا هم اکنون می توانید فهرستی از عقاید باطل و غلط گذشته و کارهای اشتباه خود را تهیّه کنید؟
14-اگر کسی روی نقاط ضعف و ناتوانی های شما دست بگذارد،آیا جبهه گیری و از خود دفاع می کنید و یا با پذیرش ضعف در صدد درمان برمی آیید؟
15- اگر مخالف فکری شما،بطلان یا ضعف نظریّات مقبول ترین و محبوب ترین شخصیّت علمی یا مذهبی مورد نظر شما را از نظر علمی و عقلی ثابت کند،آیا شهامت ردکردن نظریّات آن شخصیّت محبوب و پذیرفتن نظر عقلانی مخالف را دارید؟
16- اگر بخواهید بین محبوب ترین دوست همفکر خود با مخالف ترین دشمن خود داوری کنید و پس از بررسی مسئله نظر دشمن را حق و نظر دوست را باطل تشخیص دادید،آیا شجاعت دارید به نفع دشمن حکم کنید؟
17-اگر در موضع ضعف از سوی قدرتمندی مورد ستم قرار گرفتید،پس از چیرگی بر ستمگر آیا بیشتر به انتقام می اندیشید،یا بخشایش؟
18- آیا برای کسی که به شما ستم و حق شما را تضییع کرده ،آرزوی هدایت و رستگاری می کنید یا رسوایی و هلاکت؟
کانال رسمی ندای مطهر
https://t.me/nedayemotahar
